Η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων και η Ταινιοθήκη της Ελλάδος σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Ισπανίας στην Αθήνα και με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών στις 25 Νοεμβρίου, διοργανώνουν ένα 4ήμερο κινηματογραφικό αφιέρωμα που θα διαρκέσει από τις 25 έως τις 28 Νοεμβρίου και θα περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα ξένων και ελληνικών ταινιών, μεταξύ των οποίων κάποιες προβάλλονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Το αφιέρωμα έχει ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Το tvxs.gr είναι χορηγός επικοινωνίας της διοργάνωσης.

Η βία κατά των γυναικών είναι ένα ζήτημα που ο κινηματογράφος σε παγκόσμιο επίπεδο έχει θίξει πολλές φορές στο παρελθόν αλλά και μια προβληματική με την οποία εξακολουθεί να καταπιάνεται.

Το αφιέρωμα περιλαμβάνει 16 ταινίες μυθοπλασίας: 10 ταινίες ξένων σκηνοθετών/σκηνοθέτιδων, 4 ταινίες Ελλήνων/Ελληνίδων καθώς και 2 ταινίες τεκμηρίωσης Ελλήνων σκηνοθετών. Οι ταινίες Τσιγγάνικη ψυχή και Ο αγώνας του Κρίπαν προβάλλονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Ισπανίας στην Αθήνα, ενώ ο κλασικός Ταξιτζής του Σκορσέζε θα προβληθεί στην ψηφιακή αποκατάστασή του σε 2K.

Την Παρασκευή 25 Νοεμβρίου στις 20.00 η προσκεκλημένη ισπανίδα σκηνοθέτιδα Chus Gutiérrez, εκπρόσωπος της νέας γενιάς ισπανίδων σκηνοθετών, θα προλογίσει την ταινία της Τσιγγάνικη ψυχή (Alma gitana, 1996). Μετά την προβολή θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό.

Το Σάββατο 26 Νοεμβρίου στις 20.00 στο πλαίσιο του αφιερώματος, θα πραγματοποιηθεί στην Ταινιοθήκη συζήτηση στην οποία θα συμμετάσχουν οι:

– Δρ. Joanna Bourke, Καθηγήτρια στο Birkbeck College του Λονδίνου, συγγραφέας του βιβλίου Rape: Sex, Violence, History, αλλά και του βιβλίου Φόβος. Στιγμιότυπα από τον πολιτισμό του 19ου και του 20ου αιώνα που έχει κυκλοφορήσει στα ελληνικά από τις εκδόσεις Σαββάλα
–Chus Gutiérrez, Ισπανίδα σκηνοθέτης
–Μαρία Στρατηγάκη, Γενική Γραμματέας Ισότητας των Φύλων και Επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστήμιου
–Κάτια Γέρου, ηθοποιός

Την συζήτηση θα συντονίσει η Μαρία Κομνηνού, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τμήματος ΕΜΜΕ του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Γενική Γραμματέας του Δ.Σ. της Ταινιοθήκης της Ελλάδος.

Πρόγραμμα προβολών

Παρασκευή 25/11

Αίθουσα Α
18.00 Ο Βούδας λιποθύμησε από ντροπή, 81΄
20.00 Τσιγγάνικη ψυχή, 95΄ (παρουσία της σκηνοθέτιδας)
22.00 Μέσα από τα μάτια σου, 109΄ (θα προλογίσει η Chus Gutiérrez που συμμετέχει ως ηθοποιός στην ταινία)
Αίθουσα Β
20.00 Νύφες, 123΄ (παρουσία του σκηνοθέτη)

Σάββατο 26/11

ΑίθουσαΑ
17.30 Θέλμα και Λουίζ, 130΄
20.00 Συζήτηση «Βία κατά τωνΓυναικών – Κινηματογραφικές Αναπαραστάσεις»
22.00 Ο Ταξιτζής, 113΄
ΑίθουσαΒ
20.00 Λιούμπη, 96΄

Κυριακή 27/11

Αίθουσα Α
18.00 Λουλούδια από έναν άλλο κόσμο, 108΄
20.00 Ο κύκλος, 90΄
22.00 Το γάλα της θλίψης, 95΄
Αίθουσα Β
20.00 Ζωή, 102΄ (παρουσία του σκηνοθέτη)

Δευτέρα 28/11

Αίθουσα Α
18.00 Ο γάμος των μουσώνων, 114΄
20.00 Χουάρες- Η πόλη των νεκρών γυναικών, 60΄ (παρουσία του σκηνοθέτη)
22.00 Ο αγώνας του Κρίπαν, 87΄
Αίθουσα Β
20.00 13½, 21΄
Ο δρόμος προς τη Δύση, 80΄ (παρουσία των σκηνοθετών)

Λίγα λόγια για τις ξένες ταινίες

Ο ταξιτζής (Taxi Driver, 1976) του Μάρτιν Σκορσέζε, πολυβραβευμένη και κλασσική πια ταινία με το Ρόμπερτ ΝτεΝίρο στο ρόλο ενός βετεράνου του πολέμου του Βιετνάμ, ενός ανθρώπου αποκομμένου από την κοινωνία που οδηγεί ταξί τις νύχτες  στη Νέα Υόρκη. Η ανήλικη Τζόντι Φόστερ υποδύεται την πόρνη που κακοποιείται από το αφεντικό της και την οποία θέλει να σώσει ο πρωταγωνιστής. Τέσσερις υποψηφιότητες για Όσκαρ και Χρυσός Φοίνικας για τον Σκορσέζε στις Κάννες. Προβάλλεται σε συνεργασία με τις εταιρείες διανομής Sony και Park Circus.

Η Σούζαν Σάραντον και η Τζίνα Ντέιβις συναντιούνται ως Θέλμα και Λουίζ (Thelma and Louise) στην ομώνυμη ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ το 1991. Οι δύο φίλες αφήνουν πίσω τους συζύγους τους, που τις καταπιέζουν και τις κακομεταχειρίζονται, και ξεκινούν ένα ταξίδι ζωής χωρίς επιστροφή. Αισιοδοξία αλλά και (μαύρο) χιούμορ σε μια ταινία-ύμνο στη γυναικεία φιλία που κέρδισε Όσκαρ Σεναρίου. Προβάλλεται σε συνεργασία με τις εταιρείες διανομής Odeon και Park Circus.

Ένας νεαρός που φιλοδοξεί να ασχοληθεί επαγγελματικά με το χορό ερωτεύεται μια νεαρή τσιγγάνα. Η ταινία της Ισπανίδας Τσουζ Γκουτιέρεζ (Chus Gutiérrez, 1962) Τσιγγάνικη ψυχή (Alma gitana, 1996) που προβάλλεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, θίγει ένα μείζον ζήτημα της ισπανικής κοινωνίας με φόντο το φλαμένκο. Υποψηφιότητα για το ισπανικό βραβείο Γκόγια Καλύτερης Νέας Ηθοποιού. Προβάλλεται σε συνεργασία με την Ισπανική Πρεσβεία στην Αθήνα.

Τρεις γυναίκες από τη Λατινική Αμερική παντρεύονται τρεις άντρες σε ένα απομονωμένο χωριό της Ισπανίας, ελπίζοντας να βρουν μια καλύτερη ζωή, ένα καλύτερο μέλλον και λιγότερη μοναξιά. Οι τρεις πρωταγωνίστριες, Λουλούδια από έναν άλλον κόσμο(Flores de otro mundo, 1999), φτάνουν στην ισπανική επαρχία και τότε ξεκινά μια ιστορία για τις προσδοκίες και τις σχέσεις των ανθρώπων, τις πολιτισμικές διαφορές και τη «σύγκρουση» μεταξύ επαρχίας και πόλης. Δεύτερη ταινία μεγάλου μήκους της Ισπανίδας Ιθιάρ Μπογέιν (1967), που τιμήθηκε με το βραβείο κριτικών στο Φεστιβάλ των Καννών. Προβάλλεται σε συνεργασία με το Goethe-Institut Athen και την Ισπανική Πρεσβεία στην Αθήνα.

Τις ιστορίες διαφόρων γυναικών στην εξαιρετικά καταπιεστική ιρανική κοινωνία αφηγείται ο Κύκλος (Dayereh, 2000) του Τζαφάρ Παναχί. Η ταινία πήρε το Χρυσό Λέοντα στη Βενετία καθώς και το βραβείο FIPRESCI. Το 2010 ο Παναχί καταδικάστηκε από το ιρανικό καθεστώς σ’ έξι χρόνια φυλάκιση αφού κατηγορήθηκε πως οι ταινίες του στρέφονται εναντίον της ιρανικής κυβέρνησης. Του απαγορεύθηκε επίσης να σκηνοθετήσει ξανά, να ταξιδέψει και να δίνει συνεντεύξεις για είκοσι χρόνια. Η ταινία Ο Κύκλος προβάλλεται σε συνεργασία με την εταιρεία διανομής Rosebud.

Μία γυναίκα πέφτει θύμα βιασμού, ενώ μία άλλη γίνεται μάρτυρας του πυροβολισμού της μοναδικής της φίλης. Οι δυο τους, άγνωστες μεταξύ τους μέχρι πρότινος, συναντιούνται και ξεκινούν ένα ταξίδι, όπου κυριαρχεί το σεξ και ο φόνος. Αμφιλεγόμενη ταινία, τοBaise–Moi (2000) προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις για τις σκηνές βίας και σεξ που περιέχει. Προτάθηκε για τη Χρυσή Λεοπάρδαλη στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο. Προβάλλεται σε συνεργασία με τις εταιρείες διανομής Audiovisual και Lightbox Entertainment.

Συγγενείς από όλον τον κόσμο συναντιούνται στο Νέο Δελχί την περίοδο των Μουσώνων, για να παρευρεθούν στο Γάμο των μουσώνων (Monsoon Wedding, 2001). Μυστικά που για λόγους τιμής είχαν μείνει κρυφά τώρα αποκαλύπτονται, καθώς οι παραδόσεις συγκρούονται με τα μοντέρνα ήθη στη συναρπαστική ταινία της Μίρα Ναίρ, που θίγει το ζήτημα των γάμων με συνοικέσιο, συνδυάζοντας την κωμωδία με το δράμα και η οποία τιμήθηκε με το Χρυσό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ της Βενετίας. Προβάλλεται σε συνεργασία με την εταιρεία διανομής Audiovisual.

Η Πιλάρ εγκαταλείπει το σύζυγό της, που την κακοποιεί, παίρνοντας μαζί της το γιο τους. Όταν ο Αντόνιο αντιλαμβάνεται ότι εκείνη έφυγε, την αναζητά για να την πείσει να επιστρέψει. Στην ταινία Μέσα απ’ τα μάτια σου (Te doy mis ojos, 2003), η σκηνοθέτις Ιθιάρ Μπογέιν αφηγείται μια ιστορία συζυγικής βίας και αποσπά επτά Βραβεία Γκόγια στην Ισπανία αλλά και πολλά διεθνή βραβεία. Προβάλλεται σε συνεργασία με την Ισπανική Πρεσβεία στην Αθήνα και την εταιρεία διανομής PCV.

Ο Βούδας λιποθύμησε από ντροπή στην ομώνυμη ταινία (Buda as sharm foru rikht, 2007), όπου ένα κορίτσι στο Αφγανιστάν θέλει με ζήλο να πάει στο σχολείο για να μάθει να διαβάζει και να γράφει. Έρχεται αντιμέτωπη με την αδιαφορία της δασκάλας και των υπολοίπων κοριτσιών στην τάξη, οι οποίες τη διώχνουν. Επιστρέφοντας στο σπίτι συναντά μια παρέα αγοριών που παίζουν «Ταλιμπάν και Αμερικανούς» και τα οποία την «αιχμαλωτίζουν» και σκίζουν τα βιβλία της. Ταινία της Χάνα Μακμαλμπάφ, 23 ετών σήμερα και μικρής κόρης του διάσημου –γεννημένου στο Ιράν- σκηνοθέτη, Μοζέν Μακμαλμπάφ. Κρυστάλλινη Αρκούδα στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου. Προβάλλεται σε συνεργασία με την εταιρεία διανομής Odeon.

Η Φάουστα υποφέρει από μια σπάνια ασθένεια, το γάλα της θλίψης, που μεταδίδεται μέσω του μητρικού γάλακτος εγκύων γυναικών, οι οποίες βιάστηκαν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους. Μέσα στο φόβο, τη σύγχυση και την αγωνία που βιώνει, καλείται να αντιμετωπίσει και το θάνατο της μητέρας της. Η Φάουστα αποφασίζει λοιπόν να λάβει μέτρα, ώστε να μην επαναληφθεί η ιστορία. Περουβιανή ταινία του 2009, Το γάλα της θλίψης (La teta asustada) της Claudia Llosa προτάθηκε για το ξενόγλωσσο Όσκαρ. Βραβεύτηκε επίσης στο Βερολίνο, στο Μεξικό, στην Κούβα και στον Καναδά. Προβάλλεται σε συνεργασία με την εταιρεία διανομής Odeon.

Η δεύτερη ταινία του Όμερ Οκε, La causa de Kripan (2009), που προβάλλεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, διαδραματίζεται στην Αφρική. Περιγράφει τον αγώνα ενός πατέρα να σώσει την εξάχρονη κόρη του από την κλειτοριδεκτομή. Αν και πρόκειται για μυθοπλασία, η ταινία είναι γυρισμένη με ντοκιμαντερίστικο ύφος. Ο Όκε, εκτός από τη σκηνοθεσία, έγραψε και το σενάριο. Η ταινία απέσπασε Ειδική Μνεία αλλά και Βραβείο Κοινού στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Valladolid στην Ισπανία. Προβάλλεται σε συνεργασία με την Ισπανική Πρεσβεία στην Αθήνα.
Λίγα λόγια για τις ελληνικές ταινίες

Ο Άρης ερωτεύεται τη Ζωή, με την οποία βέβαια έχει αισθητή διαφορά ηλικίας. Παντρεύονται και, ενώ στην αρχή όλα πηγαίνουν καλά, σύντομα ο Άρης αρχίζει να ζηλεύει. Οι καβγάδες τους γίνονται με τον καιρό ολοένα και πιο συχνοί. Πάνω σ’ έναν καβγά με ιδιαίτερη ένταση, ο Άρης μαχαιρώνει τη Ζωή, και στη συνέχεια τεμαχίζει το πτώμα, βάζοντας τα κομμάτια σε σακούλες σκουπιδιών, τις οποίες πετάει σε διαφορετικούς κάδους απορριμμάτων. Η δίκη που ακολουθεί τραβάει τα φώτα της δημοσιότητας και ο Άρης γίνεται το πρόσωπο της ημέρας. Η ταινία Ζωή (1995) είναι βασισμένη στη συγκλονιστική αληθινή ιστορία. Ο σκηνοθέτης Γιώργος Κατακουζηνός συνεργάστηκε στο σενάριο με το Γιώργο Διαλεγμένο. Βραβείο Β’ Γυναικείου Ρόλου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Προβάλλεται σε συνεργασία με το ΕΚΚ.

Ο σκηνοθέτης Κυριάκος Κατζουράκης δείχνει το Δρόμο προς τη Δύση (2002) σε ένα δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ. Παρακολουθούμε μαρτυρίες μεταναστών για τα βάσανα και τις ταλαιπωρίες τους από τη χώρα που εγκατέλειψαν αλλά κυρίως στη χώρα που έφτασαν για να βρουν μια καλύτερη ζωή. Η ηθοποιός Κάτια Γέρου, που πρωταγωνιστεί στο ντοκιμαντέρ θα παρευρεθεί στο αφιέρωμα και θα συμμετάσχει στη συζήτηση που πλαισιώνει τις προβολές.

Το 1922, ένας αμερικανός φωτογράφος επιστρέφει στην πατρίδα του, έχοντας μπαρκάρει από τη Σμύρνη. Στο υπερωκεάνιο ταξιδεύουν μαζί του 700 περίπου Ελληνίδες που έχουν σαν προορισμό την Αμερική για να παντρευτούν. Ο φωτογράφος θα ερωτευτεί μια νεαρή κοπέλα από τη Σαμοθράκη, η σχέση τους όμως είναι καταδικασμένη να πάρει τέλος μόλις φτάνουν στο τέλος του ταξιδιού. Οι Νύφες (2003) του Παντελή Βούλγαρη, σε σενάριο Ιωάννας Καρυστιάνη και παραγωγή Μάρτιν Σκορσέζε, απέσπασαν εννέα βραβεία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, μεταξύ των οποίων Καλύτερης Ταινίας, Α’ και Β’ Γυναικείου Ρόλου και Φωτογραφίας.

Η Λιούμπη, στην ομώνυμη ταινία της Λάγιας Γιούργου από το 2005, είναι μια νεαρή Ρωσίδα που αναλαμβάνει να κρατάει συντροφιά σε μια ηλικιωμένη γυναίκα. Ο γιος της οικογένειας, ο Δημήτρης, ψάχνει την ευκαιρία που θα του επιτρέψει να φύγει από το σπίτι, τη μητέρα και την υστερική αδερφή του. Ο Δημήτρης και η Λιούμπη ερωτεύονται αλλά η σχέση τους δε θα προχωρήσει. Η ταινία πήρε Βραβείο Β’ Ανδρικού Ρόλου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, ενώ διακρίθηκε και στο Φεστιβάλ του Χιούστον.

Η Αφροδίτη είναι δεκατρία και μισό. Οι φίλοι της, τη φωνάζουν Τεν-Τεν. Η Αφροδίτη είναι ερωτευμένη με τον Λου. Η Αφροδίτη θέλει να μεγαλώσει. Η ταινία μικρού μήκους 13 ½ του Χάρη Βαφειάδη βραβεύθηκε στο 33ο Φεστιβάλ Ελληνικών ταινιών μικρού μήκους Δράμας & digi2010.

Τις ελληνικές ταινίες του αφιερώματος θα προλογίσουν οι σκηνοθέτες τους.